1109 keer gelezen in gemiddeld 5:55

Automatische loonindexatie is pervers

Geschreven op woensdag 7 december 2011 in de categorie mening

Ik weet dat er al heel veel gekissebist is over de automatische loonindexatie in België.

In mijn ogen is die automatische indexatie pervers. Volg even mijn redenering.

Voor een bedrijf in de dienstensector maakt de loonmassa het grootste deel van de kost uit. Bij ons gaat 70% van onze omzet weer buiten aan loon (minder dan de helft daarvan komt uiteindelijk bij de medewerkers terecht, maar allé soit). 
Als een automatische loonindexering een verplichte stijging oplegt van 3,65%, dan stijgen de kosten met 2,55% (70% van 3,65). Dat betekent dat de marge (winst of verlies) daalt met 2,55%.

Als je in een competitieve sector zit (zoals web), dan werk je met lage marges. Schattingen leggen de gemiddelde marge in onze sector op 8,5%. Zuiver door de loonindexering daalt die marge dus van de ene dag op de andere van 8,5 naar 5,95% - een daling van 30%.

Na 3 jaren van dergelijke indexatie wordt dus de volledige marge van een gemiddeld bedrijf in onze sector tot quasi nul herleid; zonder rekening te houden met andere loonsopslagen of ander kostenstijgingen. (Ter referentie: in januari 2011 was de indexering in ons PC218 2,5%, men verwacht dat die in januari 2012 3,65% zal zijn.)

Eén van de belangrijkste drijfveren binnen een bedrijf, en van een ondernemer, is 'going concern' - een bedrijf opbouwen en onderhouden dat duurzaam is en blijft bestaan. Een bedrijf zonder marge of winst kan niet investeren in de toekomst en blijft dus niet bestaan.

Geen enkel bedrijf kan daarom die indexering zomaar laten gebeuren - er moet actie ondernomen worden om die te compenseren. Dat kan m.i. op twee manieren. De eerste manier is om de verkoopprijzen te verhogen.

Maar onthou: we zitten in een competitieve sector. Zomaar de prijzen verhogen is onmogelijk; niet alleen zijn er bepaalde afspraken met klanten, daarnaast is een groot deel van de concurrentie free-lance/zelfstandig, en heeft die geen opgelegde loonsverhogingen.
In hetzelfde ritme de verkoopsprijzen verhogen is bijna onmogelijk. (Ik durf dan nog niet eens denken aan bedrijven/sectoren wiens concurrentie in het buitenland - zonder indexatie - zit.)

De enige andere manier om loonindexering te compenseren is de productiviteit verhogen: met dezelfde mensen binnen dezelfde tijd meer produceren.
Dus, om enkel de status quo te behouden, zorgt een loonindexering van 3,65% ervoor dat iedereen in het bedrijf 2,55% harder moet werken.

Dat is net het perverse effect. Loonindexering komt er niet 'zomaar'. Het zorgt voor een verhoging van de werkdruk. Ik hoop dat vakbonden, die zo hard vasthouden aan die automatische indexatie, dit zeer goed beseffen.

(Begrijp me niet verkeerd: ik ben niet tegen loonsverhoging. Mensen die goed werk leveren, moeten daarvoor beloond worden. (En ik word razend van het feit dat diezelfde overheid me tegelijkertijd oplegt dat de loonsverhogingen in 2011 0% mogen zijn en in 2012 0,3%.) Loonsverhogingen zijn het gevolg van betere prestaties van het bedrijf, en worden toegekend aan diegenen die boven verwachting daartoe bijdragen. 
In mijn wereld werk je hard en resultaatsgericht, en word je daarvoor daarna beloond. Niet: je krijgt eerst een beloning, en daarna moet je daarvoor harder werken.)

tags:  , , , ,

Reacties

  • Davy

    Davy12 jaar geleden

    Bart,

    Ik volg je redenering volledig. Ben ook voorstander om de index aanpassing af te schaffen of te herzien.

    In jouw branche; als de concurrentie in veel gevallen als zelfstandige of freelance werkt, waarom kies jij om mensen in loondienst aan te nemen? Hier ben ik zeer benieuwd naar gezien ik zelf op het punt sta Polso uit te breiden en ik nog niet heb besloten aan te werven of in te huren.

    Loondienst heeft zijn nadeel erg duur te zijn en een beetje 'vrijblijvend' te werken. Loon komt er toch op einde vd maand. Freelance is iets minder duur en zorgt voor zeker 'commitment'. Da's mijn inzicht, maar ik hoor het graag van iemand die het anders ziet/doet.

    Thanks

    Davy

  • Thijs

    Thijs12 jaar geleden

    Ik begrijp waarom je deze een nachtje hebt laten rijpen.

    De index is een schitterend systeem om mensen die niet in het oog springen (die mederwerker die je al een hele tijd vergeet opslag te geven omdat hij zijn werk gewoon "goed" doet) toch dezelfde koopkracht te laten behouden. En om eerlijk te zijn geloof ik niet dat de marges in de websector rond 8% draaien, dat zijn althans niet mijn ondervindingen.

    Als u zegt dat een loonsverhoging enkel mogelijk is door een verhoging van de prestaties binnen het bedrijf, dan betekent dit voor de meeste van uw werknemers, zij die geen 50u per week presteren, elk jaar 3% aan koopkracht moeten inleveren.

    Soms schaam ik me zelfstandige te zijn, en dat slaat meer op Unizo dan op deze blogpost.

  • Koen De Waele

    Koen De Waele12 jaar geleden

    Misschien is het ook eens nuttig om te kijken naar de oorzaken van de inflatie en die aanpakken zodat de indexsprongen minder frequent voorkomen? De grootste oorzaken van de index stijging zijn de energie prijzen die de pan uitswingen (en stukken duurder zijn in Belgie dan in onze buurlanden). Waarom niet proberen die beter onder controle te houden?

    Misschien moeten we ook eens terug naar een bredere kijk op onze maatschappij. Willen we een hyper-individualistische kijk of een samen-zijn-we-sterk-kijk.? Ik persoonlijk gruw er van om te leven in een Angelsaksisch ultra-liberaal kapitalistisch systeem te leven met 1% rijken en heel veel armen. Ik geloof nog altijd in ons West-europees gecorrigeerd stelsel. Solidariteit zou geen ijdel begrip mogen zijn (maar is dat hard aan het worden) De automatische indexering is nog altijd een herverdelend mechanisme en dat is een goed. zaak.

    Misschien is het een goed idee om de belasting op arbeid te verminderen zodat kleinere bedrijven terug wat ademruimte krijgen.

    Misschien kunnen we de belastingen in Belgie zo hervormen dat de ergste misbruiken van notionele intrestaftrek niet meer mogelijk zijn en er minder op grote schaal kan gefraudeerd worden?

    Misschien kunnen we de loonsverhogingen van CEO's gelijktrekken met de automatische loonindexering ZODAT daar ook al serieus op bespaard kan worden.

    Maar stop met het kind met het badwater weg te gooien.

  • Bart

    Bart12 jaar geleden

    Koen: indexering als herverdelend mechanisme? Even je wiskunde aanscherpen, hoor. Bij een algemene procentuele verhoging wordt de kloof tussen lage en hoge lonen nog vergroot.

  • Koen De Waele

    Koen De Waele12 jaar geleden

    Het mechanisme is niet perfect. Er kan aan gesleuteld worden :-)

  • t21

    t2112 jaar geleden

    Best wel pijnlijk, dat geklaag over de te grote loonkost, voor iemand die o zo trots is op het talent dat in zijn bedrijf werkt.

    Maar over de index: als je er last van hebt in langlopende contracten kan je indexsprongen opvangen via wettelijk geregelde contractclausules. Google het maar.

    De index is trouwens niet bedoeld als herverdelend mechanisme, maar als koopkrachtbescherming.

  • Papa mama

    Papa mama12 jaar geleden

    Koen en bart meng jullie beide meningen kluts het goed dan heb je bijna een ideale benadering

  • Steven Verbruggen

    Steven Verbruggen12 jaar geleden

    Als loonslaaf heb ik natuurlijk geen problemen met die index. In tegendeel, hoe meer hoe beter!

    Als (hopelijk) weldenkende mens snap ik echter wel dat dit weer zo'n verblindend sociaal mechanisme is. Ik laat het niet graag los, maar ben wel bereid dat te doen.

    Vals, om de redenen die je hierboven aanhaalt (als bedrijfsleider) maar ook:

    - Wie zegt dat er geen omgekeerde invloed is van index op prijsstijging. Het is niet omdat de causaliteit gevolgd wordt dat die invloed niet op lange termijn kan gelden. Het signaal is dat het niet erg is dat de dingen duurder worden, we eisen gewoon meer middelen. Als alles duurder wordt, wordt alles duurder .. de index werkt hier aan mee, verhindert het niet.

    - Het is een vrij egoistische maatregel, ook al lijkt het niet zo. Omdat iedereen automatisch opslag krijgt, krijgt niemand het. De slagkracht van de bedrijven valt dus voor een stuk weg, en dan krijgt ge typisch verloop.

    - Bovendien zou het niet de eerste keer zijn dat bedrijven mensen moeten ontslaan die hadden kunnen blijven als die indexering niet verplicht was. Ja, misschien is dat bedrijf dan sowieso niet gezond .. lange termijn .. blabla, maar wie zijn wij om al op voorhand de rekening te maken. Er zijn genoeg voorbeelden van solidariteit waar mensen loon inschieten om collega's aan het werkt te houden. Die indexering gaat daar eigenlijk tegen in.

    - Er zijn denk ik beter manieren om de koopkracht te verhogen. Loonkosten verlagen bijvoorbeeld. Kosten blijven hetzelfde, maar de werknemers houden netto meer over. Win-win. En het helpt nog eens om internationaal beter mee te kunnen, het wordt makkelijker om mensen aan te nemen, enzovoort. Veel beter dan die stoeme index.

  • Bart

    Bart12 jaar geleden

    t21: Volgens mij klaag ik niet over de grote loonkost. Ik duid enkel aan dat loon het grootste deel van de kost is. (Ik durf wel klagen over het feit dat er zo'n groot verschil is tussen loonkost voor bedrijf en het nettoloon van medewerkers.)

    Wat ik wil duidelijk maken is dat die restrictie ("Nu geef je iedereen dit, en voor de rest geef je niemand iets.") voor mij niet kan.

  • Dave Driesmans

    Dave Driesmans12 jaar geleden

    snap de redenering, maar die vind ik wel een beetje flauw: "daarnaast is een groot deel van de concurrentie free-lance/zelfstandig, en heeft die geen opgelegde loonsverhogingen." volgens mij kiezen bedrijven expliciet voor een bedrijf als netlash omdat ze daar stabiliteit in zien, plus een zelfstandige heeft andere bekommernissen... appels en peren

  • Tom Janssens

    Tom Janssens12 jaar geleden

    Je kan de index nog het beste vergelijken met een bananenrepubliek die geld bijdrukt als er geld te kort is; het is een systeem nobel is qua opzet, maar in zichzelf de das omdoet, omdat het niet genoeg met de omstandigheden rekening houdt.

    Een eenvoudig voorbeeld: veronderstel dat het enige produkt in de wereld brood is (en de grondstoffen er van).

    1. Er gebeurt een natuurramp waardoor er substantieel minder graan beschikbaar is

    2. Het graan wordt duurder

    3. Het brood wordt duurder

    4. De loonindex gaat omhoog

    5. De lonen bij de bakker gaan omhoog

    6. De prijs van een brood gaat bijgevolg ook omhoog

    7. Ga naar stap 3

    Ik denk dat je geen universitair nodig hebt om hieruit je conclusies te trekken; eens het kantelpunt bereikt is, stevenen we hier af op een exponentiële curve, net zoals bij hyperinflatie.

    In een omgeving waar geen index is, zou de conclusie zijn: koop gewoon minder brood, vraag en prijs zullen zelf een evenwicht vinden.

    De index is een mooi systeem dat zeer zeker zijn nut heeft (gehad), maar jammer genoeg houden de parameters geen rekening met de economische omstandigheden. Volgens mij is de enige mogelijkheid om de index te behouden er voor te zorgen dat de index niet alleen op prijzen van consumptiegoederen gebaseerd is, maar ook op macro-economische parameters.

    Daarnaast is ons Belgisch systeem veel te ingewikkeld; minder lagen in de politiek en deel het aantal politici door 5 (dan is de ratio politici/bevolking gelijkaardig aan die van Nederland), en vereenvoudig en verlaag de

    lasten voor de bedrijven en werknemers (zoals in Luxemburg bijvoorbeeld), zodat het niet meer echt rendabel is om tijd en energie in het zoeken van achterpoortjes te steken.

    Het concept van legale achterpoortjes is in België zo algemeen aanvaard omdat de lasten zo hoog zijn; de lasten nog verhogen, zal voor nog meer achterpoortjes zorgen, omdat het gewoon rendabeler is om achterpoortjes te zoeken dan te betalen.

    Stel een redelijke, eenduidige en eenvoudige wetgeving op waarbij er dus automatisch bijna geen achterpoortjes meer kunnen zijn, en het ook niet rendabel is om deze te zoeken.

    Kort samengevat: vereenvoudig en verlaag de lasten voor bedrijven en werkgevers, beperk het aantal politici tot een fractie ervan, vereenvoudig de Belgische politiek, en zorg er voor dat de index ook macro-economische parameters incalculeert.

    Zo, het actieplan heb ik al; nu moet ik alleen nog een naam voor mijn nieuwe partij vinden ;-)

    Tom

  • frederick

    frederick12 jaar geleden

    Misschien even over een andere boeg gooien om te begrijpen waarom die 3,65 pijnlijk is voor jou. Niet voor werkgevers in het algemeen.

    70% van omzet naar de loon. Pfew. Ik ken niet veel van bedrijfseconomie, maar van wat ik heb onthouden van de lessen vroeger is dat me dat nogal risky business lijkt. Er mag dan economisch al niet te veel scheef lopen of wat minder orders binnen lopen of je mag al denk en aan ontslagen. NIet?

    Misschien eens nadenken over het inkomsten/uitgaven model dat je hanteert en proberen te streven naar een model waarbij de loon een minder grote hap van je omzet neemt.

    Natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan.

    Ik maak even een rekensommetje en dat leert dat loon tov omzet ergens tussen de 30-35% bengelt. 'k Zal er toch niet ver naast zitten.

    Stof tot nadenken.

  • frederick

    frederick12 jaar geleden

    Met die laatste zin bedoelde ik natuurlijk de loon/omzet bij mijn werkgever, om even een vergelijking te maken.

  • Glenn Verhalle

    Glenn Verhalle12 jaar geleden

    @Tom Janssens kan mij wel vinden in jouw redenering, het schema van 1 > 7 is iets wat ik in elke discussie over de index naar boven haal, een vicieuze cirkel.

    @Frederick: denk dat het bij ons (software bedrijf) nog hoger ligt dan die 70% (ok dan hou ik ook wel rekening met extra-legalevoordelen zoals auto, gsm... die ze krijgen). En ik denk dat dat voor heel veel dienstverlenende bedrijven in die orde ligt. Wat hebben wij immers anders nog van kosten ? Wat kantoormaterialen, de kantoren zelf, energie (duurder en duurder) en telecom, een paar verzekeringen (waarvan ook weer een aantal ivm de werknemers), marketing en daar blijft het bij (ok hier en daar nog wat prullerijen, maar de loonkost is DE kost). Grondstoffen spelen bij ons al helemaal geen rol.

    @Bart, geef je volkomen gelijk het verschil netto/bruto veel te groot is in België. Op zich heb ik ook niks tegen het feit dat men zijn koopkracht moet kunnen behouden, maar de index en het hele mechanisme is niet (meer) de juiste manier.

  • Koen

    Koen12 jaar geleden

    Er zijn maar 2 landen in Europa die een automatische indexering hebben: België en Portugal, en we weten hoe het daar is verlopen. Die indexering is idd pervers, Bart, omdat ze voor een sneeuwbaleffect zorgt dat ons recht naar de afgrond voert. Daar zal jij niet alleen als bedrijfsleider onder lijden, maar ook de bevolking die België meer en meer zal zien afdrijven van een internationale economische realiteit, met alle gevolgen van dien. Zelfs Leterme heeft in een van zijn afscheidsinterviews toegegeven dat hier werk moet van gemaakt worden.

  • Jan

    Jan12 jaar geleden

    Goed dat de discussie er is. Ik dacht tot heel kort geleden ook vrij simpel over die index als een herverdelend mechanisme.

    Maar een eenvoudig voorbeeld maakte me wat duidelijk. De index is er ooit gekomen om oa de prijs van het brood te volgen: stijgt de broodprijs, dan stijgt het loon en is dat brood voor iedereen blijvend betaalbaar. Alleen: voor wie al veel/genoeg heeft, is dat brood nog betaalbaar voor die indexstijging en gemakkelijker betaalbaar na de stijging. Maar omdat er met procenten gewerkt wordt blijft er op den duur wel veel meer over bij wie genoeg had. Echt herverdelend werkt dat dus niet echt.

    Wat hier eerder al werd aangehaald ivm het aandeel van de energieprijzen in de indexkorf geldt natuurlijk evenzeer. Als daar de markt deftig georganiseerd was, hadden we eenvoudigweg een aantal indexsprongen minder en was het probleem een stuk kleiner.

  • Webdesign Gent

    Webdesign Gent12 jaar geleden

    Dit artikel slaat nagels met koppen! VOLLEDIG akkoord!

  • Papa mama

    Papa mama12 jaar geleden

    Werken met centen in plaats van procenten werd reeds toegepast on de jaren 70en men is daar vlug van teruggekomen,waarom? Omdat de kloof tussen de verschillende hierarchische trappen procentueel zo klein aan het worden was dat niemand noch de verantwoordelijk wilde dragen voor zijn ondergeschikte voor een habbekras vb Iemand verdiend 100 zijn meerdere 101 met centen word bv de vermeerdering 101 en 102 het verschil blijft altijd een eenheid op de duur word dit procentueel steeds kleiner en verwaaeloosbaar

  • KC

    KC12 jaar geleden

    Het probleem zit eerder in het PC218 systeem. Daar doen ze maar een aanpassing van de index om het jaar, beter zou zijn om die gewoon elke maand toe te passen, zo krijg je een idealistischer beeld van de werkelijkheid. Bovendien gaat het om een aanpassing van het voorbije jaar, dus als de bakker zijn brood opslaat in januari dan moeten jouw werknemers nog een jaar wachten op hun aanpassing, terwijl werknemers uit andere sectoren dat wellicht veel sneller krijgen.

  • Luc Vandingenen

    Luc Vandingenen12 jaar geleden

    Ik moet me grotendeels bij Bart aansluiten. Ik vergelijk vaak met Nederland waar ik ook een bedrijf heb. Dezelfde groep mensen, met ongeveer dezelfde nettolonen kost me daar 400 euro per kop per maand minder, én er is geen automatische indexering. Maar het grote verschil is dat in België de werkdruk/prestatiedruk/output met hetzelfde percentage moet stijgen als we de marges van beide kantoren op hetzelfde niveau willen houden. De productiviteit ligt in het Belgische kantoor traditiegetrouw hoger (in Holland wordt veel meer geluld... euh... overlegd), maar zonder aan de index gebonden verhoging van de werkdruk verdwijnt dat verschil als sneeuw voor de zon. En pas op, ik leg die druk niet expliciet op, mijn mensen beseffen dat zelf, ze weten dat. Ben van de zomer met een nieuw experiment begonnen: de hybride werknemer. Net over de grens gaan zitten in Limburg (Maastricht), dus ver genoeg van mijn Amsterdamse overleggers :), met Nederlanders in vaste dienst, geleid door enkele Belgen. Dus Nederlands salarisomgeving en Vlaamse werkethiek... en een stad die bijna zo mooi is als Gent. Ik moet zeggen dat de nog maar voorlopige resultaten errug positief zijn. Misschien verandert de url van deze blog binnenkort in ondernemerinsasvangent.nl :)