1545 keer gelezen in gemiddeld 4:32

Exponentieel Strategisch Actieplan

Geschreven op zondag 1 februari 2015 in de categorie mening

self driving car

Er wordt volop nagedacht over zelfrijdende auto's, en hoe die onze maatschappij onherroepelijk zullen veranderen, en hoe de weg daarnaar toe kan vergemakkelijkt worden. Zelfs onze beleidsmakers en politici lijken dit te accepteren. (De vraag is daar wel: vanaf wanneer is innovatie goed genoeg?)

Ik heb het daar moeilijk mee. Dit is lineair denken.

Mogelijk toekomstbeeld
Dit is hoe ik een mogelijke toekomst rond self-driving cars zie uitdraaien. (Pas op! Speculatief!)

Langzaam maar zeker (maar sneller dan gedacht) wordt de technologie erachter matuur; de wetgeving volgt en laat deze toe. Early adopters kopen een beperkte set van die zelfrijdende auto's, en bezingen het gebruiksgemak ervan. Maar de grote massa schakelt niet meteen over - de vervangingscyclus van auto's doort verschillende jaren, en de initiële kostprijs ervan ligt te hoog.

Gradueel echter verandert het denken over auto's. Op dit moment is een auto een product op zich - iets dat je zelf moet hebben en dat je individualiteit uitdrukt (vergelijkbaar met het bezitten van een eigen huis); het achterliggende nut (mobiliteit) is cruciaal maar niet noodzakelijk belangrijker dan het bezit ervan. De zelfrijdende auto verandert dat - het gaat niet meer over 'ik rij' (nadruk op ik), maar over de job-to-be-done: van A naar B geraken. 
Dit wordt uitgelokt door alle dingen die een zelfrijdende auto kan door niet meer te vereisen dat er een mens aan boord zit. Niet meer zoeken naar parkeerplekken - aankomen op de bestemming en dan de zelfrijdende auto autonoom laten rondrijden, al dan niet zoekend naar een parkeerplek. Op zaterdag geen taxichauffeur meer spelen voor de kinderen en hun activiteiten - de zelfrijdende auto brengt hen autonoom en veilig ter plekke en haalt hen weer op.
De auto wordt meer zoals we vandaag een lift zien: iets noodzakelijks, waar we op een knop duwen en verwachten op de juiste plaats gebracht te worden, en waar we de tijd erin tot een zo efficiënt mogelijk minimum willen beperken.

En dan kruist het pad van de zelfrijdende auto zich met dat van de Uber-achtige apps en diensten. Een partij zal een combinatie maken van het gebruiksgemak van de on-demand app die Uber is, en een vloot van kleine elektrische zelfrijdende auto's. Een studie toonde aan dat een vloot van 9.000 Uber-auto's de 13.000 taxi's van New York kan vervangen en de kost per mijl van 4 USD naar 0.5 USD kan brengen. (Dit gaat uit van het huidige Uber-model, met chauffeurs. Vervang dit door algoritme-gedreven zelfrijdende auto's, en het aantal nodige wagens vermindert nog.) Ik zie in Vlaanderen een bedrijf dit doen in een bepaalde regio (grootstad) - een innovatief taxibedrijf, of meer waarschijnlijk een goed gekapitaliseerde start-up. Deze disruptie zal niet enkel de bestaande taxi-gebruikers aanspreken - integendeel, het zal juist een nieuwe doelgroep aan de onderkant van de markt aanspreken. Mensen die normaal gezien geen taxi nemen omwille van de prijs en omslachtigheid.

(Niet mogelijk? Uber heeft op dit moment een waardering van 41 miljard USD - waarmee het de 171.000 taxi's in de US wel degelijk aankan...)

Het succes daarvan zal een aantal van deze bedrijven doen ontstaan - die elk hun eigen vloot van zelfrijdende auto's uitbouwen.

google car

Interoperabiliteit
De volgende fase is een nieuwe 'disruptie' en desintermediëring. Er is plaats voor een dienst/app die de interoperabiliteit tussen die verschillende bedrijven garandeert. In die app kan je aangeven dat je transport wil, en de app zoekt de juiste dienst of aansluiting van verschillende diensten om je optimaal (tijd/prijs/gemak) naar je bestemming te brengen. ( Als de overheidsbedrijven slim zijn, zitten ze mee in deze aggregerende app, zodat trein/tram/bus er een wezenlijk onderdeel van worden. Nog beter zou zijn als ze deze aggregerende app als afzonderlijke startup zelf initiëren, maar die hoop heb ik al lang opgegeven.)

Die aggregerende app zal nog een stap verder gaan: in de wens om 'transport' zo goedkoop en natie-dekkend te maken, zal ze toelaten en zelfs stimuleren dat ook particuliere eigenaars van zelfrijdende auto's een deel uitmaken van dat netwerk (en als neveneffect een deel van hun investeringskosten in de wagen per uitgeleende rit terugverdienen).

Transportation cloud
Vergelijk het een beetje met de uitrol van mobiele telefonie. In het hele prille begin van de gsm-netwerken kon je enkel bellen naar toestellen op hetzelfde netwerk; tot er interoperabiliteit kwam. 4G wordt nu initiëel vooral in steden uitgerold, maar de rest van het land volgt. Zo zal de landelijke dekking van die transportation cloud stap voor stap uitgebouwd worden.

(Vreemd genoeg zal de vraag naar en het gebruik van openbaar vervoer in eerste instantie groter worden. Meer en meer mensen uit de early majority zullen overschakelen van eigen auto naar de transportation cloud, nog voor de landelijke dekking enkel met zelfrijdende auto's uitgebouwd is. Trein/tram/bus zal dus in eerste instantie méér bevraagd worden. De overheid zal dit foutief interpreteren als een succes - terwijl het de voorbode van komende disruptie is.)

Die transportation cloud zal een heleboel bestaande dingen overbodig maken: parkeerplaatsen op de openbare weg, parkeergarages, parkeerwachters, autodealers, carrosserie-garages, bushaltes... (Het zal ook een heleboel voordelen hebben: minder vervuiling, grote privé-budgetten die nu aan auto's gespendeerd worden die in de lokale economie kunnen, en vooral een hoop nieuwe jobs die we ons nu nog niet eens kunnen inbeelden als transport niet meer de huidige bottleneck is.)
Maar vooral: het zal De Lijn overbodig maken...

self driving cars 1958

SALK: kwadratisch of exponentiëel denken?
De transportation cloud zal in handen zijn van privé-bedrijven. En ik weet niet of dat zo'n goed idee is.

Dan combineer ik deze gedachtengang met de bereidheid van onze politici tot zelfrijdende wagens, met de besparingen bij De Lijn, met alles rond Ford Genk, en vooral met het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK).

Het SALK en het 'wettelijk toelaten van zelfrijdende wagens' is lineair denken, vermomd als kwadratisch denken. Het gaat uit van de wereld hoe die nu in elkaar zit, en bouwt daarop verder. Hoog tijd om onze beleidsmakers te introduceren tot exponentiëel denken.

Alle omstandigheden in Limburg en met SALK laten ons toe om een ernstige gedachtensprong te maken, en verder te durven denken dan enkel wat lineair voor de hand ligt. Laten we een kwantumsprong maken.

Kwantumsprong
Investeer met De Lijn in het zélf uitbouwen van die transportation cloud. Bouw in Genk een De Lijn fabriek die zelfrijdende auto's maakt. Rol deze uit als een netwerk van 'openbare' zelfrijdende auto's, te beginnen in de proefsteden Hasselt en Genk. Bouw zelf een aggregerende app die de functionaliteit van Uber op die mini-vloot toepast, en combineert met het openbaar vervoer.

Plaats Vlaanderen in één klap bovenaan de wereldranglijst van innovatie. Ontwikkel een full stack hardware+software systeem dat kan geëxporteerd worden naar de rest van de wereld (en onze handelsbalans kan versterken). Creëer jobs, zowel in de maakindustrie als in de dienstenindustrie. Geef het startschot om CO2-uitstoot en het fileprobleem ook écht aan te pakken.

De omstandigheden zijn er ideaal voor.
* We hebben een leegstaande autofabriek.
* We hebben een groep van de meest loyale, productieve en technisch superieure autobouwers beschikbaar, op zoek naar een job.
* Voor het bouwen van de app en het algoritme hebben we getalenteerde, hoogopgeleide en productieve developers die de competitie met Silicon Valley kunnen aan gaan (zie Showpad en Sparkcentral die ondanks hun verhuis naar San Francisco hun development hier in België houden).
* De Vlaamse UX designers behoren tot de top van de wereld (en worden hier weggehaald om in het buitenland te schitteren, daar zijn voorbeelden genoeg van) - talent genoeg om op gebruiksvlak een top app te maken.
* We hebben al ervaring met Hasselt als stadswijde proeftuin voor innovatie.
* We hebben blijkbaar politici die over elkaar rollen om innovatie en verandering in Vlaanderen te ondersteunen en uit te bouwen (zie de steun voor netwerkorganisaties als iMinds en FlandersDC).

Dit is niet iets wat vijf minuten politieke moed vraagt. Dit vraagt lef, visie, implementatiekracht, doorzettingsvermogen in het gezicht van falen, voldoende investeringen en kapitaal... Alles wat tegenwoordig in de lippendienst aan de startup cultuur hoog in het vaandel gedragen wordt.

Het is iets wat we m.i. moeten doen, en wat het innovatie- en economische élan in Vlaanderen een serieuze boost kan geven.

"We choose to go to the moon. We choose to go to the moon in this decade and do the other things, not because they are easy, but because they are hard, because that goal will serve to organize and measure the best of our energies and skills, because that challenge is one that we are willing to accept, one we are unwilling to postpone, and one which we intend to win, and the others, too."

We moeten dit doen, niet omdat het makkelijk is, maar juist omdat het moeilijk is.

tags:  , , , , ,

Reacties

  • Patrice Fleurquin

    Patrice Fleurquin9 jaar geleden

    ... en gebruik gerust het budget van het Spartacus plan ... het duurste voorbeeld van lineair denken wat als "startup" 15-20j zal nodig hebben om te falen als een oplossing uit het verleden ...

    Mooie visie, Bart! Bel jij De Lijn?

  • Koen Van Loo

    Koen Van Loo9 jaar geleden

    Volledig akkoord Bart, we zouden hier in België het verschil kunnen maken als voldoende mensen dit inzicht krijgen.

    Ik poste al een gelijkaardig idee voor het project De Toekomst van Brugge. Het idee was nog niet zo ver uitgewerkt als wat je hier beschrijft. Een geautomatiseerd automatisch en modulair vervoer is sowieso de toekomst van het vervoer en dus ook van het openbaar vervoer.

    c.f. ook http://www.detoekomstvanbrugge.be/nl/comment/reply/41

  • Johan Janse

    Johan Janse9 jaar geleden

    Fraunhofer heeft de zelfrijdende auto als disruptieve technologie betitelt en aangegeven dat we in Europa beter bezig zouden zijn door de weg te kiezen van Connected Vehicles. Bart geweldig om te lezen, hoe je deze visie van Fraunhofer vlekkeloos weet tegen te spreken. Het gaat er immers niet om welke techniek beter of slechter is, maar juist hoe bedrijven, overheden en burger er uiteindelijk mee omgaan. Vervoer gaat inderdaad veranderen door de komst van zelfrijdende auto's/voertuigen en maakt de status van auto's een historisch begrip.

    Ik ben benieuwd of het lukt om de door jou benoemde Full Stack te realiseren. Dan wordt België nog meer een voorbeeld voor Nederland, ondanks dat we in Nederland de ambitie hebben om voorop te lopen in ontwikkeling en toepassing van zelfrijdende auto's. In de vorige eeuw was dit zo http://blog.jjadvies.com/zelfrijdend-voertuig-al-12-jaar-geleden-op-nederlandse-weg/

  • stijn

    stijn9 jaar geleden

    Interessante visie. Maar totaal onmogelijk als men de overheid hier in betrekt. Zelfs al is het mogelijk, men durft de stap niet te zetten in Vlaanderen (en uitbreiding België). Wij leven nog teveel in de vorige eeuw en hebben een zeer beperkte kijk op de toekomst (max 1-2 jaar vooruitdenken). Verkoop het idee aan groeilanden die nog de moed hebben om aan de toekomst te denken (op lange termijn).