Enkel technologie kan ons nog redden van politici
Politiek is tot een luid krakend einde aan het komen.
Ons huidige democratische systeem is een manier om een land te besturen en maatschappelijke beslissingen te nemen gebaseerd op een soort van collectieve intelligentie - iedere burger heeft mee beslissingsrecht over de maatschappelijke keuzes die we maken. Het systeem is zo opgebouwd dat het die collectieve intelligentie op een zo efficiënt mogelijke manier laat opborrelen.
Alleen: dit systeem is ontwikkeld voor een wereld waarin informatie traag en moeizaam circuleert. Pre-internet.
Moderne technologie laat ons toe om sneller informatie te laten doorstromen. Dan kom je op een punt waarbij het oude systeem - wat in de oude situatie bij benadering goed werkte - een slechte oplossing wordt en perverse neveneffecten heeft.
We zien dit in diverse sectoren.
In een omgeving waarin slechts sporadische of fragmentarische data beschikbaar is, wordt een soort van 'proxy' gebruikt om die onbeschikbare data in te schatten en toch beslissingen te kunnen nemen. Soms gebeurt dit door steekproeven, soms door buikgevoel en ervaring vermomd als 'vakmanschap', soms een combinatie van beide.
Van zodra er echter volledige data (lees: real-time, 100% volledig in plaats van een steekproef) beschikbaar is, komen er efficiëntere manieren om beslissingen op te baseren.
Drie voorbeelden
In de media-sector was het vroeger onmogelijk om exacte (real-time en 100%) gegevens te verzamelen van lezers/kijkers. We wisten niet exact hoeveel kijkers er naar een tv-programma keken - dus we gebruikten steekproeven ('panels' - in Vlaanderen gebaseerd op 750 gezinnen) om dit te bepalen; en we vertrouwden op de ervaring en het vakmanschap van televisiemakers om op voorhand te proberen inschatten wat succes zou kunnen hebben.
En dan komt Netflix. Zij hebben 100% zicht op wie naar wat kijkt, wie wanneer afhaakt, welke programma's in welke doelgroep succes hebben. Ze gebruiken die data om te beslissen welke shows gemaakt en opgenomen worden. Een veel efficiëntere manier om data te verzamelen en daarna beslissingen te nemen.
(Pas op! Dit is geen pleidooi om beslissingen te automatiseren - er nog steeds een menselijke invalshoek nodig om de data te interpreteren; er is nog steeds menselijke creativiteit nodig om de programma's effectief te maken.)
De kern van het nieuwe mediamodel van Netflix is opgebouwd rond die digitale capaciteiten: data capteren en gebruiken om creatieve beslissingen te nemen.
Hetzelfde is voor een deel gebeurd in de reclamesector. Data en inzichten werden verzameld in pre- en post-testen, focusgroepen, marktonderzoek via steekproeven; gemixt met ervaring, vakmanschap en buikgevoel werden deze gebruikt om beslissingen te nemen. Aangezien het onmogelijk was iedere prospect 1-op-1 te kennen en te benaderen, werd er met een proxy gewerkt: doelgroepen, ciblering, persona's. Die doelgroepen en persona's zijn een soort van gemiddelde consument, een karikaturale samensmelting van een groep mensen.
Digitaal brengt daar verandering in. In plaats van uit een steekproef van gezinnen te extrapoleren wat de reactie is op een boodschap, kan dit nu 1-op-1 en real-time gemeten - en belangrijker: bijgestuurd - worden. Als gevolg zie je nieuwe modellen van marketing opduiken die in de kern opgebouwd zijn vanuit die (digitale) data-capaciteiten: CRO en conversie optimalisatie, SEA. Niét één keer inzichten extrapoleren en dan campagne loslaten, maar constant meten en op basis daarvan bijsturen en personaliseren.
Zelfs in een meer 'traditionele' sector als kleding zie je dit fenomeen opduiken. Niet meer op voorhand met ge-extrapoleerd marktonderzoek en vakmanschap proberen raden welke kleren effectief zullen gekocht worden door het publiek, maar snel inspelen op effectieve data. Volgens mij gaat deze sector daar nog niet ver genoeg in, en zal technologie hier nog veel fundamenteler veranderingen in brengen. Maar bedrijven als Zara en anderen uit de fast fashion proberen zo dicht mogelijk bij real-time data te zitten en daar hun productieproces op af te stemmen.
Van intentie naar gedrag
Wat je ziet is niet enkel een overstap van steekproef-data naar 100% volledige data. In alle gevallen verandert de data van 'perceptie' naar 'realiteit'. Er wordt niet gemeten wat mensen zeggen dat ze doen, maar wat ze effectief doen. Van intentie naar gedrag.
Niet wat mensen rapporteren van kijkgedrag, maar effectief kijkgedrag. Niet wat mensen zeggen dat ze onthouden van een boodschap, maar effectief klikgedrag. Niet wat mensen zeggen dat ze mooie kleren vinden, maar effectief koopgedrag.
In die overschakeling is er een moment van grijze zone. Transparantie van data en vrijelijk stromen van informatie - maar oude methodieken en meningen toegepast in die nieuwe realiteit. Dit kan tot ongelukken leiden.
Dat is m.i. wat op dit moment met politiek aan het gebeuren is.
Democratie
Ons democratisch systeem is gebouwd voor een pre-internet wereld, waarin geen real-time en 100% data beschikbaar was. Dus werd er met proxies gewerkt: om de x aantal jaar een verkiezing (en niet real-time), en met vertegenwoordiging - we kiezen een politicus als een soort van persona, een gemiddelde van een groep stemmers.
Dit systeem is er niet omdat het het best mogelijke systeem is, maar omdat er geen betere manier was om de collectieve intelligentie te capteren. Ondertussen is de omgeving veranderd, en zijn er wel betere informatiestromen mogelijk. Maar we gebruiken nog de oude methodieken en overtuigingen in die nieuwe realiteit.
We meten de intentie van mensen, en niet het effectieve gedrag. We gebruiken meningen in een omgeving waarin de informatiestromen zo snel en effectief zijn dat ze in staat stellen om die meningen oneigenlijk te beinvloeden.
Brexit en Trump
Dat is gebeurd, zowel in het geval van de Brexit campagne als in de manier waarop Trump zich in de mediabelangstelling gewurmd heeft.
Ze hebben het oude systeem gehackt met nieuwe technologieën. Een systeem dat steunt op meningen en daar door proxies onevenredig veel macht aan geeft hebben ze in een nieuwe wereld misbruikt door die meningen te gaan beinvloeden - tot zelfs met flagrante leugens.
Slechts het begin
Dan zie je dat digitale technieken gebruikt worden door hackers met politieke bedoelingen, en dat er een digitaal imago opgebouwd wordt dat niet noodzakelijk waar is maar wel effectief de publieke opinie (meningen) beïnvloedt. (Russische hackers die Trump helpen.)
Of zelfs onwaarheden massaal verspreiden uit winstbejag en daarmee ook weer invloed uitoefenen. (Foutieve pro-Trump wedstrijd verspreid vanuit Macedonie.)
We staan nog maar aan het begin.
Stel je een wereld voor waarin onwaarheden verspreid worden, niet door anonieme blogs, maar door mensen die zich voordoen als reputabele personen, of de politicus zelf.
Of stel je voor dat er filmpjes verspreid worden waarin het lijkt alsof die politicus bepaalde dingen zegt en doet?
Die technologie bestaat nu al:
Het is zelfs mogelijk om live video zo te manipuleren dat je beelden produceert die levensecht (en dus waar) lijken, maar wel volledig fake zijn.
Dit is zelfs niet beperkt tot dure en zware installaties - je kan dit vandaag al met een gewone smartphone. Probeer het zelf al eens uit met de iPhone app ModiFace Live: het beeld van je eigen gezicht wordt live en in real-time vervangen door een ander - fake - beeld.
De technologie bestaat en is laagdrempelig beschikbaar. We staan nog maar aan het begin van alle mogelijke vuile truken die de komende jaren zullen gebruikt worden om meningen te beïnvloeden.
De sci-fi van Black Mirror is al lang geen science-fiction meer.
Meningen
Politiek is op dit moment een systeem dat steunt op meningen, in een wereld waarin er zowel een beter alternatief is om beslissingen te nemen, als waarin die meningen kwetsbaar en beïnvloedbaar zijn. In een pre-internet wereld werden de meningen gefilterd door de tijd en de traagheid van communicatie; er zaten een aantal gatekeepers op die informatiestromen die bepaalde grote excessen eruit hielden. Die filters zijn er door internet afgehaald.
Het is hoog tijd om op zoek te gaan naar een nieuw politiek systeem; één dat niet steunt op proxies en meningen, maar op real-time en 100% data.
Dit is geen pleidooi voor het extreme van 'directe democratie', waarbij we elke overheidsbeslissing niet meer door een politicus laten nemen maar laten stemmen door real-time referenda. Dat zou enkel nog meer het steekvlam-gehalte van meningen in de verf zetten.
Dit is ook geen pleidooi om te automatiseren en beslissingen op een technocratische manier door algoritmes te laten nemen. Het gaat over data; die data interpreteren, een creatieve invulling aan geven en een menselijke beslissing nemen kan niet door robots overgenomen worden.
Dit is een pleidooi voor een zoektocht naar een manier om onze maatschappelijke beslissingen te baseren op real-time, 100% data, en niet op steekproeven en meningen.
Volgens mij ligt de sleutel in een technologie die aan het ontkiemen is: blockchain.
Dit is vooral een oproep om technologie als hefboom te gebruiken om een menselijker maatschappij te creëren.
Misschien moeten we een hackathon organiseren.
tags: politiek, trends, technologie, blockchain
Patrick Vanbrabandt — 7 jaar geleden
Knap inzicht!