Thuiswerken
Thuiswerken is schitterend, en vaak een oplossing voor veel problemen.
Alleen is het niet geschikt voor mijn bedrijf.
Mijn redenering heeft zowel een negatieve (negatieve gevolgen die thuiswerken zou hebben) als een positieve (positieve gevolgen waarvan ik overtuigd ben dat thuiswerken die toevoegt aan het bedrijf) fundering.
Bedrijfscultuur
Netlash-bSeen is een jong (nu in het zesde levensjaar) en sterk groeiend (gemiddeld 50% groei per jaar) bedrijf.
Tegelijkertijd willen we een heel sterk waardengedreven bedrijf zijn.
Dat betekent dat bedrijfscultuur voor ons heel belangrijk is. (Over bedrijfscultuur volgt wel een aparte, meer uitgebreide blogpost.) Voor mij is bedrijfscultuur het geheel aan geschiedenis, waarden, impliciete en expliciete regels, regeltjes en gewoontes die in een bedrijf gegroeid zijn door de jaren heen. Ik ben er van overtuigd dat een goeie bedrijfscultuur het verschil maakt: de reden waarom mensen bij een bedrijf willen werken en willen blijven werken, de reden waarom een bedrijf goed werk levert en zijn klanten tevreden maakt, de reden waarom een bedrijf à la limite goede resultaten neerzet.
Zo'n cultuur is vaak non-tangible. Zoals ik hierboven schreef bestaat het voor een groot deel uit ongeschreven, impliciete gewoontes. (Ik heb het al vroeger over die ongeschreven regels gehad.)
Deze gewoontes en ongeschreven regels worden zeer organisch doorgegeven onder elkaar - vooral door ze te doen en zien doen. Het lijkt soms wel een vorm van osmose.
Het doorgeven van die bedrijfscultuur is specifiek in ons soort bedrijf zeer belangrijk. Ik zei het al, we groeien zeer snel. Gemiddeld om de 2 maanden komt er een nieuwe collega bij. Ze krijgen wel een hele stapel handleidingen (onder de vorm van wiki's, we zijn tenslotte een digitaal bureau) - maar het grootste deel van die bedrijfscultuur (het onuitgesprokene deel) moeten ze van hun collega's oppikken.
Volg dan even mijn redenering: als bedrijfscultuur cruciaal is, en als er regelmatig nieuwe mensen bijkomen, en als bedrijfscultuur voor het grootste deel doorgegeven wordt door fysiek samen te werken... dan is fysiek samenwerken in deze omgeving cruciaal.
Voor bedrijven die al heel lang bestaan en waar die bedrijfscultuur veel explicieter en stabieler is, én waar het percentage nieuwkomers lager ligt - daarvoor zal het fysiek samenwerken om bedrijfscultuur over te dragen misschien minder dwingend zijn.
Maar niet voor een jong en sterk groeiend bedrijf, dus.
Geïntegreerd
Een ander aspect van ons bedrijf: we werken geïntegreerd. Het uitbouwen van een online aanwezigheid en het bouwen van een website wordt gedaan door verschillende expertises samen te brengen.
Kijk maar eens naar het webdesign proces: daarin brengen we informatie-architect, designer, front-ender, developer en project manager samen. Die verschillende expertises zijn noodzakelijk om een project tot een kwaliteitsvol einde te brengen. Naast de afzonderlijke kwaliteiten (waar ik van uit ga), is onderlinge communicatie de belangrijkste factor die het succes bepaalt.
Ja, ik weet dat er dingen als IRC, chat, Skype, Twitter en e-mail bestaan. Maar tot nader order is de meest efficiënte communicatie diegene waarbij je als team samen rond dezelfde tafel zit. Geen enkel elektronisch communicatiemiddel heeft dezelfde informatiedichtheid en emotionele bandbreedte als een face-to-face gesprek.
Bedrijven waar het resultaat voor het grootste deel steunt op individueel werk (denk: consultancy) kunnen een portie thuiswerk best verdragen. Als de helft van het werk uit samenwerken bestaat, dan is er geen grotere efficiëntie dan fysiek samen te werken.
Samenwerken
Ik denk dat er nog andere redenen zijn om het fysiek samenkomen op kantoor om te werken aan te moedigen.
Ik ben er van overtuigd dat we dat als mens nodig hebben. We hebben een plaats nodig waar we weg zijn van thuis, een plaats die fysiek verwijderd is van onze normale slaap-, eet- en leefpatronen, om ons werk te doen.
Eén van de belangrijkste beslissingen die ik bedrijfsmatig ooit genomen heb, en die m.i. het meeste invloed op de groei gehad heeft, was de beslissing om weg te gaan van mijn zolderkamer en een apart bureau te nemen.
Het zorgde voor een groter serieux van het bedrijf naar de buitenwereld; de reistijd van en naar het kantoor (hoe kort ook) zorgde voor een mentale switch in mijn hoofd die me vooruit hielp.
Maar vooral: het feit dat we een gezamenlijke plaats hadden (die niet de thuis van één van ons is) waar we samen elke dag naar toe trokken, creëerde een gemeenschappelijk 'doel' in ons hoofd.
Ik geloof dat het essentiëel is dat bedrijven zo'n plaats hebben: een veruitwendiging van het gemeenschappelijke doel dat een bedrijf is.
Uiteraard is het kantoor van tegenwoordig (als fysieke plaats) niet meer hetzelfde als het kantoor van vroeger. Het zal aan andere behoeften moeten voldoen, en dus anders moeten ingericht worden.
Als de belangrijkste functie van zo'n kantoor is dat je er moet 'samen werken', dan zullen communicatieplaatsen, overleghoekjes en gemeenschappelijke ruimtes het belangrijkste deel daarvan moeten uitmaken.
Daarnaast moet zo'n ruimte vooral inspirerend werken. Als je er 8 uur per dag doorbrengt - één derde van je leven - dan mag het gerust aangenaam, inspirerend en gezellig zijn.
Thuiswerken
Het is volgens mij ook een grote illusie dat je thuis 'productiever' kan werken. Dat kan misschien aan het begin van je carrière zo zijn - als je nog geen gezin hebt.
Van zodra vrouw en kinderen een plaats krijgen in je huis, is het zeer zwaar om je 'werkterritorium' te verdedigen. Het zal je evenveel energie kosten als jezelf verdedigen tegen de negatieve effecten van samen te werken op kantoor.
Daarnaast: een mens is een gewoontedier. Patronen raken zeer snel uitgesleten in ons brein.
De plaats waar je na het werk ontspant, spelletjes speelt, en recreatief op sociale netwerken zit: dat is thuis. Als ons lichaam zich op die plaats bevindt, zal het bijna automatisch in "ontspan" modus gaan - en zal het over tijd lastiger en lastiger worden om naar "werk" modus te gaan.
De theorie van de Third Place is een zeer valide theorie. Maar ze impliceert ook dat er nood is aan een Second Place, het kantoor.
Drogreden
Thuiswerken wordt vaak naar voren geschoven als een middel om een aantal bestaande problemen op te lossen. Eén van die problemen is: mobiliteit.
Het klopt dat mobiliteit één van de grote problemen is die we als maatschappij moeten oplossen.
Iemand die elke dag 3 tot 4 uur van zijn leven moet opgeven, enkel om op zijn werk te geraken: dat is een gruwelijke verspilling van menselijke energie. Het is bovendien ook gewoon bad for business: niemand houdt zo'n aanslag op zijn privé-tijd langer dan drie jaar vol.
En dan heb ik het nog niet eens over de milieu- en energie issues die zo'n pendel-tactiek met zich meebrengt.
Maar het antwoord daarop is niet: thuiswerken. Dat is in mijn ogen slechts een verleggen van het ene probleem naar het andere.
Het juiste antwoord is m.i. 'lokaal werken'. Er moet volop stimulans gegeven worden om niet alle arbeid in een beperkt aantal grote steden te concentreren, maar te verspreiden over het ganse land.
Zorg voor goede bedrijfsinfrastructuur, verspreid over grote en kleine steden en gemeentes. Geef bonussen aan werknemers die verhuizen om dichter bij hun werk te wonen. Haal alle fiscale voordelen weg die te maken hebben met lange woon-werk afstanden, en beloon werknemers die een korte pendelafstand hebben. (Als je op dit moment een kilometervergoeding hebt, word je beloond als je ver van je werk af woont.) Haal alle fiscale voordelen m.b.t. bedrijfswagens weg. Moedig woon-mobiliteit aan door de registratierechten en notariskosten op het kopen van een huis naar nul te brengen.
Er is in ons maatschappelijk en bedrijfssysteem een perversie geslopen: we willen mensen belonen omdat ze moeite doen een afstand te overbruggen om bij het juiste bedrijf te werken. (En dat is belangrijk - de juiste mens in de juiste job.) Maar de facto heeft het als resultaat dat we mensen belonen die lange woon-werk afstanden doen. Daar moet over nagedacht worden. Dat moet beter kunnen.
Grijze zone
Betekent dit dat thuiswerken voor mij helemaal niet kan?
Jawel hoor.
Er zijn altijd grijze zones. Er zijn momenten waarop het interessanter is om niet naar kantoor te vertrekken (bij zware verkeershinder bijvoorbeeld). Of momenten waarop het efficiënter is om eerst van thuis te werken, en dan naar een klant te vertrekken. Of momenten waarop dat ene rapport echt onherroepelijk vandaag af moet, en je daar ongestoord alleen een volledige dag aan moet kunnen doorwerken.
Maar structureel heeft thuiswerken - in de context van mijn bedrijf - te weinig concrete toegevoegde waarde, en te veel extra nadelen. Dus wordt er in mijn bedrijf niet structureel thuisgewerkt.
Mening
Deze blogpost staat niet toevallig onder de categorie Mening. Het is dan ook mijn ongefilterde mening - niet gebaseerd op wetenschappelijke bewijzen of zo.
Wat is jullie mening?
tags: bedrijf, mening, kantoor, thuiswerken, werken van thuis
Pieter Beulque — 12 jaar geleden
Ik ga nu sinds kort ook af en toe op verplaatsing gaan werken. En ik merk bij mezelf (een rap afgeleid persoon) dat op kantoor werken veel beter is voor de concentratie, onder meer door de sociale 'controle'. Mijn werktempo ligt alleszins een heel stuk hoger. En ook hier ligt het kantoor in feite maar drie minuten fietsen van thuis.
Ik geloof ook niet echt in thuiswerken omdat er thuis wel altijd iets anders te doen is: een vrijetijdsproject, de afwas. Een fysieke verplaatsing is gewoon broodnodig als 'trigger', omschakeling van thuis naar werksituatie.
Voor mij dus ook zo weinig mogelijk thuiswerken. Daarom denk ik dat ik voor mijn studies ook wat meer de bibliotheek of andere openbare plaatsen ga opzoeken.